Божественное и логика: теология Прокла

Πᾶν τὸ κατ’ ἐξουσίαν τελειότητος ἢ ὑπεροχὴν δυνάμεως προϊὲν ἑαυτοῦ δεύτερα ὄντα ἐστὶ δημιουργόν. Εἰ γὰρ μὴ κατ’ ἐξουσίαν τελειότητος προΐοι, ἀλλὰ κατ’ ἔνδειαν δυνάμεως, οὐδ’ ἂν διασώσειε τὴν οἰκείαν τάξιν ἀμετάβλητον.

Ἐπεὶ τὸ μὲν κατ’ ἔνδειαν καὶ ἀσθένειαν ἑτέρῳ παρέχον τὴν ὑπόστασιν, δι’ ἰδίας μεταβολῆς καὶ ἀλλοιώσεως τοῦτο πέπονθεν. Ἀλλὰ μὴν πᾶν τὸ ποιοῦν ὂν μένει ὅπερ ἐστίν. Ἐκ δὲ τῆς μονῆς αὐτοῦ συνεκδύεται τὰ ἑαυτοῦ. Τέλειον ἄρα ὂν καὶ πλῆρες ἀκινήτως καὶ ἀνελλιπῶς μένον ὃπερ ἐστὶ δημιουργεῖ τὰ δεύτερα, καὶ οὐκ εἰς ἐκεῖνα μεταβάλλει οὐδ’ ἐλλείπει.

Οὐ γὰρ ἀποτομή ἐστι τοῦ ποιήσαντος ἡ γέννησις (οὐ γὰρ ἂν ἦν τοῦτο πρέπον οὔτε τοῖς γεννωμένοις οὔτε ταῖς γεννητικαῖς αἰτίαις) οὐδὲ μετάβασις (οὐ γὰρ ἡ ποιοῦσα γίνεται τοῦ προελθόντος ὕλη, ἀλλὰ μένει ὅπερ ἐστίν, καὶ ἔστιν ἔκφορον ἐκεῖνο), ἀλλ’ ἀμετάβλητος καὶ ἀνελλιπὴς ἡ γέννησις ἐστι, καὶ κατ’ ἐξουσίαν τῆς δημιουργικῆς δυνάμεως ἐαυτὸ πληθύνει καὶ παράγει τὰς δευτέρας ὑποστάσεις.

Тезис: Продуктивность есть следствие избытка.

Всякая вещь, которая производит в силу совершенства или избытка (ὑπεροχή, hyperochē) собственной силы, является творцом вторичных сущих.

Аргументация от противного: Недостаток силы не может творить.

Ибо если бы она производила не в силу совершенства (не по избытку), но по недостатку (ἔνδεια, endeia) силы, она не могла бы сохранить неизменным даже свой собственный порядок [и сущность].

Объяснение: Творение через изменение vs. через пребывание.

Поскольку то, что предоставляет бытие другому по недостатку и слабости, делает это через собственное изменение (μεταβολή, metabolē) и превращение (ἀλλοίωσις, alloiōsis). [Но это не наш случай].

Основной принцип: Причина пребывает.

Однако же, всякое производящее сущее остаётся тем, что оно есть (как установлено в Prop. XXVI).

Механизм творения: Истечение из пребывающей сущности.

И из этого его пребывания (μονή, monē) вместе с ним как бы «выступают» (συνεκδύεται, synekdyetai) его порождения.

Вывод: Неизменность творящего.

Поделиться

Добавить комментарий

Прокрутить вверх