Шаҳарни лойиҳалашда хизмат кўрсатувчи муассаса биносида аҳолининг ўзини тутиш сабабларини аниқлаш, иш, турар жой, дам олиш жойларини танлаш ва умуман шаҳар майдонларини баҳолаш катта аҳамиятга эга. Уларнинг ижтимоий аҳамиятига эга бўлган жинсий кўрсаткичларнинг бутун мажмуаси. Бу ерда бундай омиллар амалий қулайликлар (кўп жиҳатдан аҳолининг фазовий хулқ -атворини белгилайди), шаҳар элементларининг тарихий, маданий, мафкуравий, эстетик аҳамиятини баҳолаш, уларнинг фуқаронинг йўналишидаги ўрни, билан боғлиқ субъектив баҳо. Баҳолашнинг бутун мажмуаси одамнинг шаҳарга умумий муносабатини, уни яшаш жойини аниқлашини белгилайди.
Ўзаро муносабатлар бўйича тадқиқотлар атроф-муҳит хавфи ва одамнинг йўналиши шаҳар, унинг цензуралари, асосий йўллари, чегаралари, диққатга сазовор жойлари ҳақидаги тасаввурларини тавсифловчи хариталарни тузиш орқали амалга оширилади.
Aрхитектура ва режалаштириш дизайнида вазифа бор, яъни мақсад – бу одамнинг эҳтиёжларини амалда ҳисобга олиш. Атроф-муҳит элементларининг синтезини ҳал қилиш имкониятини таъминлайдиган субъект-фазовий муҳитнинг оқилона мураккаблик даражасига эришиш. Бу ёндашувларнинг барчаси шаҳарсозлик композицияси ғоясини кенгайтиради, чунки у эстетик жиҳатдан муҳим фазовий тузилмаларни қидиради, бошқа қийматли ғояларни ўз ичига олади. Ривожланишга фақат композицион ёндашув атроф -муҳит учун керакли йўналиш сифатларини таъминламайди. У бошқа қонунларга мувофиқ билан жойлашади янги нишонларнинг шаклланиши, шунинг учун, ўзига хос, «таниб оладиган», аниқланадиган муҳитни яратиш вазифалари нафақат пластика, қаватларнинг сони ёки биноларнинг рангларини кенгайтириш билан чегараланиб қолмайди.
Биз ижтимоий натижа – йўналиш учун қулай шарт -шароитларни олиш зарурлиги ҳақида гапираяпмиз, уни фақат композицион ва ижтимоий аҳамиятга эга бўлган йўналишларни, шунингдек, фаол қабул қилинган элементларни тушуниш орқали олиш мумкин. Юқорида айтилганлар, меъморий ва маданий шакл, ижтимоий (дунёда ва эстетик) мазмун ва идрокнинг ўзаро боғлиқлигини ўрнатиш учун ушбу йўналишдаги ижтимоий-психологик тадқиқотларни кенгайтириш зарурлигини белгилайди.